Koppelpoort Amersfoort by Manuel Speksnijder

About "Koppelpoort Amersfoort"

by Manuel Speksnijder

About the artwork

De naam van de Koppelpoort is waarschijnlijk primair afgeleid van coppel; een Oost-middelnederlands woord met de betekenis gemeenschappelijke weide, die zich langs de Eem uitstrekte; later dacht men wel dat het poortcomplex een combinatie (koppeling) van een waterpoort met ter weerszijden twee landpoorten is. De poort ligt in het noordwesten van de stad Amersfoort.

Door de waterpoort kan de stad het van de Veluwe afkomende water spuien (kwijtraken) in de Eem; de oude naam (eerste vermelding 1427) is dan ook Spoeipoort (Grote en Kleine Spui; oudste vermelding Spoeije: 1389). Tevens kan de Koppelpoort water in de grachten van de stad houden! Tijdens een archeologisch onderzoek in 1997 werd nl. informatie verkregen over de funderingswijze. Ook werd ontdekt dat de Koppelpoort (door middel van een houten schot) ook een duidelijke functie had bij de regulering van de waterstand in de stad. Om het water, tegen stank-ontwikkeling, in de grachten van de stad te houden is later (ca 1930) de sluis bij het Spui gebouwd.
Bron: Archief Eemland

De stuw van het type Stoney, naast de Volmolen en de Koppelpoort, dateert uit 1910 en regelt de toevoer van water van de Oostbuitensingel naar de Eem. Voor veel bewoners en bezoekers vormt dit rijksmonument de entree tot de historische binnenstad en ook voor reizigers die Amersfoort per trein passeren is de stuw zichtbaar. Eind jaren tachtig verdwenen enkele karakteristieke onderdelen van de stuw. Het ging hierbij om onder meer de as met rader